Een interview met Tom Mansfield door Barbara van den Bogaard
In de maand augustus breng ik mijn vrijdagmiddagen door in een online training genaamd ‘Denken als Gaia (Denken als Moeder Aarde)’. Het doel van de training is om de deelnemers vertrouwd te maken met ‘Living Systems Thinking‘. Tom Mansfield is facilitator van deze training en de uitvinder van een kaartspel genaamd ‘Cards for Life‘.
‘Cards for Life’ is een deck van 72 kaarten in drie sets; Dynamiek, Zijn en Doen. De ‘Dynamiek’ kaarten bieden inzicht in de beweging van levende systemen. De ‘Zijn’ kaarten tonen ons de manieren van zijn die ons kunnen helpen complexiteit te omarmen. De ‘Doen’ kaarten geven ons inspiraties voor acties die de planetaire gezondheid ondersteunen.
De kaarten inspireren twee vormen van herverbinding; Innerlijk en uiterlijk en mens en natuur, door middel van een reeks van vier oefeningen die werken voor individuen en collectieven.
Elke kaart heeft aan de ene kant een uitnodiging tot persoonlijk onderzoek en oefening – de innerlijke dimensie. En een reeks vragen aan de andere kant die uitnodigen tot toepassing op teams, gemeenschappen en grotere systemen – de buitenste dimensie.
Elk bevat een afbeelding van een levend systeem als metafoor of voorbeeld van het concept. De kaarten zijn poëtisch en open voor interpretatie, waardoor mensen de ruimte krijgen om te definiëren wat regeneratie voor hen betekent in hun specifieke situaties. Denken als Gaia is echter meer dan de som van de kaarten, zegt planetaire coach Tom Mansfield.
Op een warme middag in augustus hebben Tom en ik een oprecht gesprek vol nieuwsgierigheid, onverwachte paden en een herinnering aan een gedicht dat vele jaren eerder geschreven is door een negentienjarige Tom.
Hoe is het idee voor Cards for Life ontstaan?
Cards for Life zat al heel lang in mijn grond. Nog geen zaadje, zoals in, ik zou op een dag een kaartspel kunnen maken. Maar het potentieel ervan was er, op de achtergrond. Het wachtte in mij of om me heen. Ik had al een semi-poëtische lijst van allerlei obscure maar favoriete dingen om mee te werken, variërend van regeneratieve landbouw tot mannelijke en vrouwelijke polariteiten. Deze lijst groeit en elk jaar voeg ik er meer aan toe en deel ik het met een paar vrienden. Ik vind het leuk om te archiveren en te verzamelen wat voelt als nuttige en goede ideeën.
De eerste keer dat ik de kaarten op de een of andere manier heb gearticuleerd, was toen ik een schets zag voor een aantal permacultuurkaarten. Ik kreeg dit Word-document toegestuurd van een vriend, en het was een lijst met standaard permacultuurprincipes. Het had woorden als ‘observeren’ en ‘interacteren’, ‘groei’ en ‘marges’. Enkele van de concepten die vandaag de dag eigenlijk in de ‘Cards for Life’ aanwezig zijn.
Ik heb dit document bewaard en het bleef een tijdje in mijn achterhoofd aanwezig toen ik 2022 deelnam aan het bio-leadership fellowship-programma. Ik herinnerde me deze schets van ideeën. Ik denk dat dat het punt was waarop ik dacht, ik vraag me af hoe het eruit zou zien om deze permacultuurprincipes te gebruiken en er kaarten van te maken met twee kanten van elk concept: zelf en systeem, innerlijk en uiterlijk.
Ik schreef toen naar mijn vriendin die me het document van de permacultuurprincipes stuurde en vroeg: “Waar komt dit document vandaan?” Omdat ik het online of in mijn e-mail niet kon vinden. Maar ze herinnerde zich niet dat ze het naar mij had gestuurd. Dat was echt bizar. Ik herinner me deze uitwisseling, maar er is geen spoor van terug te vinden. Het was echter de vonk die me in staat stelde om mijn permacultuurtraining te verbinden met de NLP-training voor persoonlijke ontwikkeling die ik had gedaan en de coaching die ik beoefende.
Ik ben gaan spelen met de principes en heb eerst de ‘dynamiek’ kaarten gemaakt. En toen vielen de ‘zijn’-kaarten er gewoon vanzelf uit. En zodra ik de ‘zijn’-kaarten conceptualiseerde, wist ik dat het ‘doen’-tegenwicht nodig was. Het was ergens halverwege 2022 dat ik me realiseerde dat ik een pak kaarten aan het maken was. Vanaf dat moment liet het me niet meer met rust. Ik stond om 4 uur ‘s ochtends op en werkte aan de kaarten. Daarmee begon een reis van acht maanden om het eerste prototype te maken.
Waar komt jouw liefde voor onze innerlijke en uiterlijke natuur vandaan?
Ik ben opgegroeid in de natuur met ouders die een heel diepe liefde voor de natuur hebben. Mijn vader groeide op op het platteland en werkte als jachtopziener, waarbij hij voor grote stukken land en de dieren zorgde. Hij jaagde ook. Mijn moeder is haar hele leven schilderes geweest. Ze schildert buiten in de natuur. Dus dat zijn twee sterke invloeden voor mij. Nadat ik in Engeland was geboren, verhuisden we naar een kleine boerderij in het zuiden van Ierland. We hadden een koe die we molken, onze eigen groenten die we verbouwden en we maakten een put om stromend water naar ons huis te brengen.
Het was heel idyllisch, middeleeuws bijna. Het huis en de landerijen stonden vol met dieren. Ik ging altijd met ze om. Ik sliep in de mand van de hond en speelde met de koeien in de stal. Het was geweldig. Ik was onafscheidelijk van de honden. Ze sliepen in mijn kamer of ik sliep in hun bed. Het was rauw, heel dicht bij alles dat met leven en dood te maken heeft.
Ik had geen enkele twijfel rond het doden en eten van dieren. Ik trainde ze, ik zorgde voor ze. Voor mij was het de kostbare verstrengeling van leven en dood die heel rijk en heel aanwezig was. Ik ben heel dankbaar voor die opvoeding.
Ik ga niet voorbij aan het soort lijden dat gepaard gaat met de zorg voor ecosystemen. Permacultuur is niet zomaar een soft iets. Er zijn dingen die gewied en uitgeroeid moeten worden en de dood die daarin betrokken is. Het verzorgen van dieren kan wreed en liefdevol zijn.
In welke tijd ben je opgegroeid, zou je zeggen?
Ik ben opgegroeid in deze tijd, van de wereld in een ecologische crisis. Met de planetaire gezondheidscrisis die duidelijk aanwezig is. Deze crisis was van jongs af aan al heel aanwezig voor mij. Misschien dat door de immense liefde voor de natuur die ervaarde toen ik opgroeide, ik me ook sterk afstemde op de schade die aan de natuur werd toegebracht. Ik heb een lange periode van mijn leven geleegd met een vrij ernstige verslaving. Ik denk dat al deze ervaringen samenkomen in de kaarten, wat echt mooi is.
Ik bedoel, het leven is overweldigend, nietwaar?
Ik denk dat verslaving op een mild niveau zo’n beetje de norm is. Dat is de wereld waarin we leven, die gaat over het verdoven van de pijn van de wereld en de levende wezens die op deze aarde leven. Deze pijn voelen we ook persoonlijk en voor sommigen van ons is die pijn meer voelbaar en ondraaglijker.
Ik heb opnieuw contact gemaakt met een gedicht dat onlangs door mijn 19-jarige zelf is geschreven, en ik deel dat, omdat het over ineenstorting gaat. Goh, ik heb het meer dan 20 jaar geleden geschreven… Laat me eens kijken of ik het me kan herinneren en het hier en nu kan delen…
Gedicht door Tom Mansfield (19 jaar toen hij dit schreef)
Dus ik heb net naar je 19-jarige zelf geluisterd?
Ja, dat klopt…
Ik denk dat het zeldzaam is iets te creëren dat ik zoveel jaren later weer echt kan voelen. Daar ben ik mijn jongere zelf dankbaar voor. De helderheid van het gedicht. Zoals het aan het einde zegt, kan een catastrofe ons vermogen om gelukkig te zijn versnellen en de manifesterende realiteit worden. Zoals ik nu zie, ontmoette ik de ernst van de tijd van uitsterving waarin we leven, niet wetende hoe groots dit kan zijn voor onszelf en ander leven op deze wereld.
Ik denk dat ik toen de vooruitziende blik had om te weten dat, zoals de ‘ontwrichtingskaart’ zegt, er geen doorbraak is zonder ineenstorting. Er is een onvermijdelijkheid van instorten, en we zouden het kunnen zien als een kans om iets beters op te bouwen, iets volwasseners. In de huidige tussentijd zal er al deze onrust en geweld zijn die we nu ervaren.
Ik had vaak het gevoel dat ik niet wist wat ik met deze informatie aan moest, deze ideeën die er door mij heen raasden. Als ik nu terugkijk, kan ik echt zien dat ik niet wist wat ik met mezelf aan moest, hoe ik zinvol op deze tijd moest reageren. Op school had ik altijd ruzie met leraren, wat veel problemen veroorzaakte. Ik had de hele tijd intellectuele argumenten. Vaak werd ik gewoon gevraagd om te vertrekken omdat ze niet echt konden omgaan met mijn geest en mijn nieuwsgierigheid, en mijn opstandigheid.
Ben je vaak een idealist genoemd?
In sommige opzichten denk ik dat idealistisch zijn het meest reële is dat er is. Het meest moedige, fantasierijke, creatieve wat we kunnen zijn. Het gaat om het creëren van de realiteit en het creëren van energie. Ik denk dat we het idealisme nodig hebben om ons mogelijke en wenselijke toekomsten voor te stellen. De toekomsten die volgen na groei, de toekomsten van grotere verbondenheid tussen innerlijk en uiterlijk en tussen mensen en de meer dan menselijke wereld.